Dlaczego szczeniak zjada kupy i co może być tego przyczyną?

Koprofagia, czyli zjadanie kup przez szczeniaka, to zjawisko szeroko obserwowane wśród młodych psów. W przypadku szczeniąt przyczyny są w dużej mierze naturalne i często nie wymagają interwencji, jednak ważne jest zrozumienie mechanizmów stojących za tym zachowaniem oraz jego potencjalnych konsekwencji dla zdrowia zwierzęcia[2][6][9].

Dlaczego szczeniak zjada kupy – przyczyny naturalne

Jedną z podstawowych przyczyn koprofagii u szczeniąt jest młodzieńcza ciekawość. Szczeniak poznaje świat wszystkimi zmysłami – także smakiem, dlatego eksploruje różne przedmioty, włącznie z odchodami[2][5][6]. Częstotliwość zjadania odchodów przez szczeniaki ma też związek z naśladowaniem matki, która instynktownie zjada odchody młodych w pierwszych tygodniach, by utrzymać higienę gniazda i nie przyciągać drapieżników[2][5][6]. To naturalne zachowanie opiekuńcze, które młode naśladują.

U szczeniąt obserwuje się także instynktowne zjadanie kup w celu rozwijania flory bakteryjnej jelit. Mikroorganizmy obecne w kale wspierają budowę prawidłowej mikroflory przewodu pokarmowego, ułatwiając trawienie i wzmacniając odporność młodego organizmu[1][2][5]. W większości przypadków koprofagia ustępuje samoistnie z wiekiem, wraz z rozwojem szczeniaka i stabilizacją funkcji jelitowych[2][6].

Koprofagia – dodatkowe uwarunkowania

Mechanizmy zjadania odchodów przez młode psy są głównie instynktowne, jednak mogą mieć również podłoże mikrobiologiczne. Jedną z najważniejszych przyczyn tego typu zachowania jest chęć dostarczenia sobie bakterii, enzymów i witamin, niezbędnych do prawidłowego rozwoju układu pokarmowego[1][2][6]. Instynktowne usuwanie śladów gniazda przez szczeniaka działa również jako mechanizm obronny, zmniejszający ryzyko zwabienia potencjalnych drapieżników[5].

Nie ma określonych statystyk dotyczących liczby szczeniąt praktykujących koprofagię, jednak zjawisko to jest powszechne i obserwowane u wielu miotów, niezależnie od rasy czy środowiska[2][6].

Koprofagia u dorosłych psów – czym się różni?

U dorosłych psów koprofagia nie stanowi już naturalnego zachowania i wymaga szczególnej analizy. Przyczynami mogą być niedobory pokarmowe, choroby, zaburzenia mikroflory jelitowej, zaburzenia behawioralne (stres, nuda, izolacja) a także zbyt monotonna dieta czy nadmierny wysiłek fizyczny[2][4][7].

Specjaliści wskazują, że dieta uboga w witaminy z grupy B, enzymy trawienne lub błonnik może prowadzić do poszukiwania tych składników w kale, szczególnie u psów karmionych monotonnie lub żywionych komercyjnie, bez suplementacji[1][3][5]. Również obecność dysbiozy – zaburzeń równowagi bakteryjnej w jelitach – może zachęcać dorosłego psa do zjadania kup w celu odbudowy mikroflory[1][3][5].

Niektóre psy wykazują preferencje kulinarne oraz zachowania terytorialne prowadzące do zjadania odchodów, ale takie przypadki są mniej powszechne[2].

Związek koprofagii z dietą i zdrowiem szczeniaka

Odchody zawierają niedotrawione składniki pokarmowe, enzymy, witaminy oraz mikroorganizmy. Ich obecność przyciąga psy poszukujące brakujących elementów w diecie lub minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu[1][3]. Spożywanie kup czasem wiąże się z niedoborami białka, minerałów lub witamin wynikającymi z niewłaściwego bilansu diety, nadmiaru węglowodanów czy braku błonnika w pożywieniu[1][3][5].

Zaburzenia mikroflory jelitowej (dysbioza) sprawiają, że pies poszukuje naturalnych źródeł bakterii oraz witamin, próbując zrekompensować deficyt poprzez zjadanie odchodów[1][3][5].

Aspekt behawioralny koprofagii

Zaburzenia behawioralne, takie jak nuda, długotrwała izolacja czy stres, również mogą prowadzić do zjadania odchodów. Psy pozostawione same na zbyt długo lub pozbawione bodźców mogą rozwinąć kompulsywne zachowania, a jednym z nich jest koprofagia[7]. Zjawisko to bywa szczególnie powszechne u psów żyjących w warunkach ograniczonej stymulacji psychofizycznej[7].

U suk w połogu zjadanie odchodów młodych to naturalny mechanizm dbania o czystość gniazda oraz troski o potomstwo, związany z ochroną przed patogenami i potencjalnymi zagrożeniami środowiskowymi[2][5].

Konsekwencje koprofagii dla zdrowia szczeniaka

Chociaż u szczeniąt koprofagia najczęściej jest etapem przejściowym, zjadanie odchodów może mieć negatywne skutki dla zdrowia. Największe zagrożenie stanowi przeniesienie pasożytów jelitowych oraz bakterii chorobotwórczych wywołujących zaburzenia przewodu pokarmowego i inne dolegliwości zdrowotne[4][7]. Skala tych problemów nie jest szeroko dokumentowana liczbowo, lecz zagrożenie istnieje, szczególnie przy braku nadzoru i regularnej kontroli zdrowia psa[4][7].

U niektórych zwierząt problem może przerodzić się w trwałe zaburzenie behawioralne, utrudniające naukę czystości lub procesy wychowawcze[4][7]. Dlatego obserwacja oraz szybka reakcja są kluczowe, jeśli zachowanie nie mija wraz z wiekiem.

Podsumowanie – kiedy koprofagia to problem?

Koprofagia u szczeniąt jest zjawiskiem naturalnym i zwykle przemijającym[2][6]. Związana jest z ciekawością, naśladowaniem matki, potrzebami mikrobiologicznymi organizmu oraz kwestiami instynktownymi[1][2][6]. U dorosłych psów lub w przypadkach przewlekłego zjadania odchodów niezbędne jest przyjrzenie się diecie, warunkom życia i zdrowiu psychicznemu zwierzęcia[2][4][7].

Konsekwencje zdrowotne, możliwy wpływ na mikroflorę jelitową oraz potencjalne choroby pasożytnicze i behawioralne sprawiają, że problem należy monitorować i konsultować z lekarzem weterynarii lub behawiorystą, jeśli zachowanie nie ustępuje lub się nasila[4][7].

Źródła:

• [1] https://wojtkowszkolenia.pl/pies-je-kupy-jak-temu-zapobiec-przyczyny-koprofagii/
• [2] https://www.josera.pl/poradnik/wiedza-o-psach/pies-je-kupy.html
• [3] https://psibufet.pl/blog/pies-je-kupy
• [4] https://zooart.com.pl/blog/twoj-pies-zjada-swoje-odchody-jak-go-tego-oduczyc-porady-behawiorysty
• [5] https://fera.pl/pies-zjada-odchody-sprawdz-jak-zwalczyc-to-niebezpieczne-zjawisko.html
• [6] https://karolinaholda.com/pies-je-kupy-innych-psow/
• [7] https://johndog.pl/blog/zdrowie/dlaczego-pies-je-kupe/
• [9] https://www.youtube.com/watch?v=xh1oAPKLLFQ