Dlaczego pies drapie się za uszami i kiedy warto zareagować?

Drapanie się psa za uszami jest jednym z najczęściej obserwowanych zachowań, które mogą być zarówno zwykłym sposobem na chwilowe swędzenie, jak i objawem poważniejszych problemów zdrowotnych. Warto już na początku wiedzieć, że intensywne lub przewlekłe drapanie się psa w okolicy uszu nigdy nie powinno być ignorowane, gdyż może sygnalizować infekcje, alergie, obecność pasożytów lub inne zaburzenia zdrowotne [1][2][4][8]. Poniżej wyjaśniamy, dlaczego pies drapie się za uszami, jakie przyczyny mogą za tym stać i kiedy konieczna jest reakcja opiekuna.

Najczęstsze przyczyny drapania uszu u psa

Drapanie uszu u psa ma najczęściej związek z podrażnieniem, stanem zapalnym lub świądem w obrębie przewodu słuchowego. Najważniejsze przyczyny to:

• Infekcje bakteryjne i grzybicze – rozwijają się najczęściej w warunkach nadmiernej wilgotności lub przy nieprawidłowej higienie. Infekcje te prowadzą do zaczerwienienia, świądu, powstawania wydzieliny i nieprzyjemnego zapachu [1][4][5][6].
• Pasożyty – pchły, kleszcze oraz szczególnie roztocza uszne (świerzbowce) wywołują intensywne swędzenie i prowokują do uporczywego drapania, które nasilając się może powodować uszkodzenia skóry [1][3][4].
• Alergie – zarówno pokarmowe, jak i środowiskowe uruchamiają reakcje zapalne w organizmie, manifestujące się świądem i podrażnieniem okolic uszu [1][2][3].
• Ciała obce – ogniwo, nasiono roślin, trawa czy inne drobiny mogą fizycznie drażnić przewód słuchowy, prowadząc do natychmiastowego dyskomfortu i drapania [1][3].

Specyficzną grupę stanowią psy ras z długimi i zwisającymi uszami; ich słabo wentylowane kanały słuchowe są bardziej podatne na zakażenia oraz zatrzymywanie wilgoci i zanieczyszczeń [3][5].

Typowe objawy wymagające uwagi opiekuna

Drapaniu uszu często towarzyszą inne objawy, które powinny skłonić do szybszej reakcji:

• Zaczerwienienie skóry oraz widoczne podrażnienie [1][2]
• Nadmierna ilość woskowiny lub wydzieliny z ucha, o nieprzyjemnym zapachu [1][8]
• Potrząsanie głową lub trzepotanie uszami, a także niepokój i drażliwość [3][8]
• Ranienie się wokół uszu lub samoistne zmiany skórne wokół małżowiny [2][4]

Wielokrotne drapanie, wygryzanie lub lizanie łap przez psa może dodatkowo świadczyć o toczącym się procesie alergicznym, który wpływa również na inne okolice ciała [2].

Mechanizmy powstawania świądu i drapania uszu

Podstawową przyczyną świądu w obrębie ucha jest stan zapalny – może mieć on podłoże bakteryjne, grzybicze, alergiczne lub pasożytnicze. Proces zapalny wywołuje obrzęk, podrażnienie, zaczerwienienie i produkcję nadmiernej ilości wydzieliny [1][4][6].

W przypadku infekcji dochodzi najczęściej do zaburzenia naturalnej fizjologii ucha przez wilgoć lub brak wentylacji, co stwarza idealne warunki do namnażania bakterii i grzybów [5][6].

Pasożyty uszne, szczególnie roztocza świerzbowca, silnie drażnią ściany przewodu słuchowego, wywołując niemal natychmiastowe, intensywne drapanie i złuszczanie naskórka [4][6].

Alergie uruchamiają złożoną reakcję zapalną organizmu, skutkującą powstawaniem świądu, obrzęku przewodu słuchowego oraz obniżeniem odporności miejscowej, co powoduje wtórne zakażenia [1][2][4].

Obecność ciała obcego w uchu drażni mechanicznie i powoduje odruchowe drapanie oraz potrząsanie głową w próbie pozbycia się drażniącego elementu [1][3].

Kiedy drapanie uszu u psa powinno zaniepokoić?

Pilna reakcja właściciela wskazana jest, gdy drapanie:

• jest intensywne lub długo się utrzymuje
• powoduje rany i zmiany skórne wokół ucha
• towarzyszy mu wydzielina lub nieprzyjemny zapach z ucha
• występują objawy bólowe – pies nie pozwala dotykać ucha, unika głaskania lub reaguje lękiem przy próbie kontaktu z uchem
• pies staje się apatyczny, nerwowy lub często potrząsa głową [2][8]

Wczesne rozpoznanie i konsultacja z weterynarzem są kluczowe – przewlekłe problemy mogą prowadzić do utrwalenia zmian w uchu i nawracających infekcji, co szczególnie dotyczy psów predysponowanych rasowo [3][8].

Jak zapobiegać problemom z uszami u psa?

Regularna kontrola stanu ucha i codzienna higiena są podstawą zdrowia kanałów słuchowych psa. Utrzymywanie przewodu słuchowego w czystości i suchej formie oraz eliminowanie wilgoci po kąpielach minimalizuje ryzyko infekcji [3][6][8]. Należy również:

• unikać nadmiernej częstotliwości kąpieli oraz zawsze dokładnie suszyć uszy po myciu [6]
• zwracać szczególną uwagę na uszy u psów rasowych z długimi, zwisającymi uszami [3][5]
• podczas spacerów kontrolować, czy do ucha nie dostały się ciała obce
• przy powtarzających się problemach z uchem rozważyć konsultację u weterynarza specjalisty – dermatologa [2][8]

Podsumowanie

Drapanie uszu u psa zawsze jest sygnałem, którego nie należy lekceważyć. Najczęściej wskazuje na świąd powstały z powodu infekcji, obecności pasożytów, alergii lub podrażnienia przez ciało obce [1][4][5]. Objawy toczącego się procesu zapalnego to zaczerwienienie, wydzielina, ból, nieprzyjemny zapach oraz potrząsanie głową [1][3][8]. Wczesna reakcja i właściwa higiena uszu, a także konsultacja weterynaryjna przy poważniejszych objawach są niezbędne dla utrzymania zdrowia i komfortu psa.

Źródła:

1. https://psie-akcesoria.pl/blog/dlaczego-twoj-pies-drapie-sie-po-uchu-przyczyny-i-rozwiazania-problemow-z-uszami/
2. https://psibufet.pl/blog/pies-sie-drapie
3. https://benjisplanet.com/blog/co-oznacza-trzepanie-uszami-przez-psa/
4. https://www.hillspet.pl/dog-care/healthcare/reasons-your-dog-has-itchy-ears
5. https://www.josera.pl/poradnik/wiedza-o-psach/zapalenie-ucha-u-psa.html
6. https://petsy.pl/blog/grzybica-uszu-u-psa-objawy-i-skuteczne-metody-leczenia/
7. https://kobieta.wp.pl/pies-drapie-sie-po-uchu-wiadomo-co-chce-przekazac-6986064758741664a
8. https://animal-center.pl/zapalenie-ucha-u-psa-jak-je-rozpoznac-i-jak-leczyc/
9. https://zooart.com.pl/blog/dlaczego-pies-drapie-uszy-ekspert-odpowiada